Ο σίδηρος είναι τοξική ουσία, διότι είναι ο βασικός καταλύτης για την παραγωγή ελευθέρων ριζών οξυγόνου. Η χορήγηση σιδήρου πρέπει να γίνεται με μεγάλη περίσκεψη.
Στα βρέφη δεν χορηγούμε πλέον προληπτικά σίδηρο. Η ήπια αναιμία (περίπου γύρω στο 10 αιμοσφαιρίνη) που πααρουσιάζουν τα βρέφη θεωρείται φυσιολογική. Τα θηλάζοντα δεν χρειάζονται συμπληρωματικά σίδηρο, εφ ΄ όσον το βρέφος θα πάρει στερεές τροφές μετά τον 6ο μήνα. Η χορήγηση σιδήρου, μετά από διάγνωση σιδηροπενικής αναιμίας, σε παιδί μεγαλύτερο των 4 χρόνων, θα πρέπει να προβληματίσει έντονα, διότι με τη διατροφή τους τα παιδιά αυτής της ηλικίας, παίρνουν μεγάλες ποσότητες σιδήρου και δεν δικαιολογείται αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου. Αν λοιπόν το παιδί έχει αναιμία πρέπει να διερευνηθεί μήπως του συμβαίνει κάποιο άλλο σοβαρό νόσημα.
Η χορήγηση βιταμινών χρειάζεται μεγάλη περίσκεψη διότι οι βιταμίνες σε υπερδοσολογία έχουν πολλές παρενέργειες. Ειδικά οι λιποδιαλυτές (A, D, E, K) δεν έχουν μηχανισμό αποβολής από τον οργανισμό και εύκολα αθροίζονται.. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι τα παιδιά παίρνουν περισσότερες βιταμίνες από ό,τι χρειάζονται: Τα φυσιολογικά βρέφη προσλαμβάνουν με την τροφή, στο 1ο εξάμηνο ζωής, τα 150-350% των ημερησίων αναγκών τους σε βιταμίνες και στο δεύτερο εξάμηνο τα 100-250%. Παρόμοια ποσοστά παρατηρούνται και στα μεγαλύτερα παιδιά . Σήμερα, τα υγιή βρέφη και τα παιδιά με ισορροπημένη διατροφή δεν χρειάζονται συμπληρωματικά βιταμίνες και σίδηρο. Εξαίρεση αποτελούν τα πρόωρα και μικρού βάρους γέννησης νεογνά.
Τα συμπληρώματα διατροφής τύπου κακάο (Hemo, Caotonic) περιέχουν σημαντικά ποσά σιδήρου και βιταμινών. Μία κουταλιά (20 gr) , όπως συστήνουν οι κατασκευαστές, από τα συμπληρώματα αυτά στο γάλα παρέχει τα 30% των ημερησίων αναγκών του παιδιού σε βιταμίνες. Ενδιαφέρον είναι ότι τα συμπληρώματα διατροφής που προστίθενται στο γάλα χρησιμοποιούνται από τους γονείς, ανεξάρτητα από το μορφωτικό τους επίπεδο, ως βελτιωτικά της γεύσεως και όχι για την περιεκτικότητά τους σε σίδηρο ή βιταμίνες.
Οι αθλούμενοι έφηβοι έχουν αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο και βιταμίνες, τα οποία πρέπει να παίρνουν με σωστή διατροφή και όχι με συμπληρώματα διατροφής. Η βιβλιογραφία τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης σωστών διαιτητικών συνηθειών στους αθλούμενους εφήβους. Συνιστάται χορήγηση σιδήρου όταν η τιμή της φερριτίνης είναι <12 ng/ml και σκευασμάτων με χαμηλή περιεκτικότητα βιταμινών σε περιόδους εντατικής άσκησης.
Ημερήσιες ανάγκες σε βιταμίνες σε αθλούμενους και μη εφήβους
|
|
μη αθλούμενοι
|
αθλούμενοι
|
|
B1 (mg)
|
1.5
|
5-10
|
|
B2 (mg)
|
2.5
|
10
|
|
B6 (mg)
|
4
|
10
|
|
B12 (μg)
|
5
|
10
|
|
C (mg)
|
75-100
|
100-300
|
|
D (IU)
|
400
|
400
|
|
E (mg)
|
10-30
|
20-30
|
|
φυλλικό οξύ(mg)
|
0.15
|
15-30
|
Steen N: Nutrition for the young athlete. Sports Med 1994, 17:152-162.