Γάλατα ελεύθερα λακτόζης (FL)
Ενδείκνυνται για την επίκτητη ανεπάρκεια λακτάσης που συνήθως προκαλείται από φλεγμονώδεις καταστάσεις του εντέρου, όπως είναι η οξεία γαστρεντερίτιδα.
Η χρήση τους είναι πολύ περιορισμένη, διότι πλέον στην οξεία γαστρεντερίτιδα συνιστάται από την βιβλιογραφία (ESPGHAN/WHO):
• η παροδική διακοπή σίτισης (όχι περισσότερο από ένα 24ωρο)
• η ενυδάτωση
• η γρήγορη επανασίτιση χωρίς διαιτητικούς περιορισμούς.
Σωστή δηλαδή θερμιδική και ηλεκτρολυτική κάλυψη του ασθενούς. Το γάλα που δίνουμε αν δεν θηλάζει το παιδί, είναι το γάλα το κατάλληλο για την ηλικία του, στη σωστή αραίωση (και όχι αραιωμένο).
Πότε θα τα δώσουμε;
Το ελεύθερο λακτόζης γάλα θα το δώσουμε στις λίγες περιπτώσεις που η διάρροια παρατείνεται πέραν των 10 ημερών και δεν θα το χορηγήσουμε πέραν των 3-4 εβδομάδων.
Αποφεύγεται η χρήση τους για μεγάλο χρονικό διάστημα, διότι η λακτόζη βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου.
Βέβαια δεν χρησιμοποιείται σε ασθενείς με αλλεργία στο γάλα αγελάδος.
Γάλατα σόγιας
Πότε θα τα δώσουμε;
Τα γάλατα σόγιας έχουν κριθεί από την Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία ως ασφαλή υποκατάστατα του γάλατος αγελάδας σε βρέφη που:
1. Οι γονείς τους θέλουν να ακολουθήσουν δίαιτα φυτοφάγων.
2. Σε βρέφη που πάσχουν από γαλακτοζαιμία ή συγγενή ή επίκτητη ανεπάρκεια
λακτάσης.
Τα γάλατα σόγιας ΔΕΝ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ για χρήση σε:
1. Πρόωρα βρέφη με βάρος <1.800g.
2. Βρέφη για την πρόληψη των κολικών ή της αλλεργίας.
3. Αλλεργία στο γάλα της αγελάδας, διότι έχουν διασταυρούμενη αλλεργία με το γάλα αγελάδας.
Υπάρχει προβληματισμός με τα γάλατα σόγιας διότι περιέχουν μεγάλα ποσά φυτοοιστρογόνων και ισοφλαβονών. Οι ουσίες αυτές ανιχνεύονται σε υψηλές τιμές στο πλάσμα των βρεφών που τρέφονται με γάλα σόγιας. Η δράση τους δεν είναι πλήρως ξεκαθαρισμένη.
Αντιαναγωγικά (AR) γάλατα
Η ΓΟΠ δεν είναι αρρώστια! Είναι μια κατάσταση που παρατηρείται σε όλα τα βρέφη, απλώς διαφέρει η ένταση από βρέφος σε βρέφος. Δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε την ΓΟΠ. Τις περισσότερες φορές αρκούν σωστές συμβουλές ταΐσματος.
Αυτό που χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος. Όταν δηλαδή η ΓΟΠ έχει ως αποτέλεσμα: Απώλεια βάρους, ασθματική βρογχίτιδα, άπνοια ή το σύνδρομο ΑLΤΕ (σπάνια), οισοφαγίτιδα.
Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο έχει ένα μικρό μόνον ποσοστό βρεφών και βέβαια το ποσοστό αυτό μικραίνει αν το βρέφος είναι αποκλειστικώς θηλάζον.
Πότε θα τα δώσουμε;
Η μόνη ένδειξη χρήσης των αντιαναγωγικών γαλάτων κατά την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Διατροφής είναι σε βρέφος με πολλαπλούς εμέτους, οι οποίοι του προκαλούν απώλεια ή στασιμότητα βάρους.
Επίσης ενδείκνυνται αν αποδειχθεί ότι η ΓΟΠ προκαλεί άπνοια ή σύνδρομο ΑLTE, κάτι που πολύ σπάνια συνδέεται με την ΓΟΠ.
Σημείωση:
Δεν βελτιώνουν την 24ωρη καταγραφή του οισοφαγικού pH (Reflex Index Score), αυξάνουν την διάρκεια των παλινδρομικών επεισοδίων, λόγω της πυκνότητας τους, με αποτέλεσμα ο οισοφάγος να εκτίθεται περισσότερη ώρα στο όξινο γαστρικό περιεχόμενο. Επιδεινώνουν το βήχα και την ευερεθιστότητα που προκαλεί η ΓΟΠ. Έτσι αντενδείκνυνται στις άλλες καταστάσεις της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου που είναι η οισοφαγίτιδα και η ασθματική βρογχίτιδα.
Προσοχή! Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ποτέ όταν συνυπάρχει βήχας, διότι υπάρχει φόβος εισρόφησης.
Πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται με προσοχή διότι με την παρατεταμένη χρήση αναφέρεται δυσαπορρόφηση ιχνοστοιχείων, σιδήρου και ασβεστίου.
Το χαρουπάλευρο προκαλεί διάρροια σε μερικά βρέφη, ενώ το άμυλο καλαμποκιού προκαλεί δυσκοιλιότητα.
Τα υποαλλεργικά γάλατα
Τα υποαλλεργικά γάλατα διακρίνονται σε:
• μερικώς υδρολυμένα (ΑΗ)
• εκτενώς υδρολυμένα (Peptide, Alfare, Almiron Pepti, κ.α)
• στοιχειακά γάλατα (Neocate, Nutri-Junior,κ.α).
Τα εκτενώς υδρολυμένα και τα στοιχειακά γάλατα δίδονται μόνον επί αποδεδειγμένης αλλεργίας στο γάλα αγελάδας.
Γάλατα μερικής υδρόλυσης (ΗΑ)
Τα γάλατα αυτά παρασκευάσθηκαν αρχικά για την αντιμετώπιση της αλλεργίας στο γάλα αγελάδας. Σύμφωνα με καινούριες μελέτες, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε βρέφη με τροφική αλλεργία, εφόσον τα πεπτίδια μακράς αλύσου είναι επίσης αλλεργιογόνα.
Ο μόνος ρόλος τους είναι στην πρόληψη της αλλεργίας σε βρέφη υψηλού κινδύνου (δηλαδή με οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας). Παράδειγμα: Εάν ένα μωρό δεν μπορεί να θηλάσει και το αδελφάκι του έχει ασθματική βρογχίτιδα ή οι γονείς του ατοπία, πρέπει να σιτισθεί με γάλα μερικής υδρόλυσης ( ESPGΗAN 1999 και AAP 2000).