Η ψυχική εξέλιξη του παιδιού περνάει από διάφορες φάσεις ανάλογα με την ηλικία. Στην περίπτωση αυτή, το περιβάλλον έχει θεμελιώδη σημασία. Τα πρώτα χρόνια της ζωής φαίνεται πως παίζουν μεγάλο ρόλο στη δόμηση της παραπέρα προσωπικότητας.
Η νοημοσύνη του παιδιού μπορεί να μετρηθεί με διάφορα τεστ. Με αυτά καθορίζεται η νοημοσύνη του παιδιού. Διαιρώντας την νοητική ηλικία με τη χρονολογική ηλικία και πολλαπλασιάζοντας το πηλίκον επί 100, βρίσκουμε το δείκτη νοημοσύνης, το I.Q. Όταν η νοητική ηλικία συμπίπτει με τη χρονολογική, το I.Q. είναι 100. Τα νοητικά καθυστερημένα παιδιά έχουν I.Q. κάτω του 70. Με I.Q. μεταξύ 71-84, θεωρούνται χαμηλής φυσιολογικής νοημοσύνης. Υπάρχουν παιδιά που το I.Q. τους ξεπερνά το 150, δηλαδή η νοητική τους ηλικία ξεπερνά κατά πολύ τη χρονολογική τους ηλικία.