Ο πονόκοιλος των παιδιών είναι δύο ειδών: ο οξύς, που εμφανίζεται κάποια φορά στη ζωή του, και ο υποτροπιάζων, δηλαδή αυτός που εμφανίζεται κάθε λίγο και λιγάκι. Στην αξιολόγηση του πόνου, σημασία έχει και η ηλικία του παιδιού.
Η έντονη ανησυχία του βρέφους που πονάει οδηγεί σε διαφορετικές διαγνωστικές σκέψεις από ότι ο πόνος του μεγαλύτερου παιδιού. Ένας βρέφος που είναι ανήσυχο, πιθανόν πονάει και βέβαια δεν μπορεί να το πει. Πιθανές αιτίες είναι: ωτίτιδα, εγκολεασμός του εντέρου (πολύ σοβαρή πάθηση που αν δεν διαγνωσθεί έγκαιρα μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του παιδιού), ραγάδα, δυσκοιλιότητα, κλπ.
Οξύς κοιλιακός πόνος στην παιδική ηλικία
Πολλές είναι οι αιτίες που μπορεί vα τον προκαλέσουν. Λένε χαρακτηριστικά ότι όπως ο ενήλικας έχει πονοκέφαλο, το παιδί έχει πονόκοιλο.
Το συχνότερο αίτιο κοιλιακού πόνου είναι η δυσκοιλιότητα. Αυτό που φοβούνται περισσότερο οι γονείς είναι η οξεία σκωληκοειδίτιδα. Η αλήθεια είναι ότι και ο γιατρός που θα εξετάσει μια παιδική κοιλιά που πονάει, αυτό που φοβάται και θέλει να σιγουρευτεί ότι δεν υπάρχει είναι η «οξεία κοιλία». Δηλαδή, ότι το παιδί δεν έχει άμεση ανάγκη από χειρουργείο. Και μέσα στις διαγνώσεις που εμπεριέχονται σ' αυτό τον όρο είναι και η οξεία σκωληκοειδίτιδα. Η αλήθεια πάντως είναι ότι η οξεία σκωληκοειδίτιδα (δηλαδή φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης του εντέρου) δεν είναι αρρώστια τόσο συχνή. Χιλιάδες βέβαια κοιλιές έχουν ανοιχτεί με αυτή τη διάγνωση, αλλά οι πραγματικές φλεγμονές ήταν πολύ λιγότερες. Οι υπόλοιπες ήταν οι λεγόμενες «αμερικάνικες» σκωληκοειδεκτομές χωρίς σκωληκοειδίτιδα. Ευτυχώς, όσο περνάει ο καιρός, όλο και λιγότερα παιδιά χειρουργούνται για αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης.
Ο όρος χρόνια σκωληκοειδίτιδα δεν υπάρχει. Δηλαδή, δεν μπορεί κάποιος να υποφέρει για καιρό από φλεγμονή της σκωληκοειδούς, η οποία πού και πού θα τον πονάει. Λέγεται, μάλιστα, χαρακτηριστικά ότι «η σκωληκοειδίτιδα δεν γκρινιάζει, ή ουρλιάζει ή σιωπά».
Κανόνας, βέβαια, είναι ότι ένα παιδί που πονάει πρέπει οπωσδήποτε να εξεταστεί από γιατρό. Και πολύ βασικό είναι να μη δοθεί στο παιδί σπασμολυτικό, πριν. Ο πόνος της κοιλιάς είναι ένα χρήσιμο οδηγό σημείο για την ανίχνευση της αιτίας.
Αίτια που προκαλούν κοιλόπονο, εκτός της οξείας κοιλίας, η οποία απαιτεί άμεση χειρουργική αντιμετώπιση, είναι πάρα πολλά. Από τα πιο συνηθισμένα είναι η δυσκοιλιότητα, η γαστρεντερίτιδα, τα διάφορα εμπύρετα νοσήματα, η πνευμονία, οι κωλικοί του εντέρου, προβλήματα των νεφρών, η οξέωση κλπ.
Χρόνιος ή υποτροπιάζων κοιλιακός πόνος
Το συχνότερο αίτιο κοιλιακού πόνου είναι η δυσκοιλιότητα. Όμως, σε ένα ποσοστό υψηλό, ο υποτροπιάζων πόνος της κοιλιάς είναι λειτουργικός. Δηλαδή, δε βρίσκεται κάποια αιτιολογία. Μάλιστα, σε ένα μεγάλο ποσοστό, αν ψάξει κανείς πολύ προσεχτικά το ιστορικό του παιδιού, θα δει ότι είναι ψυχογενούς αιτιολογίας. Από στατιστικές φαίνεται ότι τα παιδιά που υποφέρουν από χρόνιο κοιλόπονο, παθαίνουν τέτοιες κρίσεις πόνου, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο που ανοίγουν τα σχολεία, ενώ η συχνότητα πέφτει τους καλοκαιρινούς μήνες. Επίσης, σε μελέτες του χρόνιου κοιλιακού πόνου, αναφέρεται εμφάνισή του σε μεγαλύτερο ποσοστό σε παιδιά που υφίστανται σεξουαλική παρενόχληση ή κακοποίηση.
Ένας αδρός έλεγχος του χρόνιου κοιλιακού άλγους είναι ο αποκλεισμός νεφρολογικών προβλημάτων με ναι γενική εξέταση ούρων, καλλιέργεια ούρων και υπερηχογράφημα άνω και κάτω κοιλίας.
Ο πόνος της κοιλιάς είναι ένα καμπανάκι που μας εφιστά την προσοχή στα προβλήματα του παιδιού σωματικά ή ψυχολογικά.