Η ρουτίνα του βρέφους
Η απλή καθημερινότητα που προασπίζει την υγεία των βρεφών:
Αποκλειστικός μητρικός θηλασμός μέχρι την ηλικία των 6 μηνών και μετά συνέχιση του θηλασμού με την προσθήκη στερεών τροφών (φρούτα, κρέμα, λαχανικά, κοτόπουλο, κρέας) σταδιακά/κλασματικά.
Αν το βρέφος πάρει ξένο γάλα (formula) θα πρέπει να γίνεται η παρασκευή του με σωστό τρόπο.
Διακόψτε έγκαιρα τη χρήση μπιμπερό/ ΠΟΤΕ μπιμπερό μετά τον 1ο χρόνο: Ένα παιδί που θήλασε ως τους 8 μήνες δεν πρέπει να πάρει ποτέ μπιμπερό.
Το μπιμπερό δεν χρησιμοποιείται μετά τον πρώτο χρόνο ζωής και ποτέ δεν δίνεται σε ύπτια θέση (κίνδυνος εισρόφησης, πνιγμονής και ωτιτίδων).
Χορήγηση νερού: όταν προσθέτουμε τις στερεές τροφές πρέπει να προσφέρουμε νερό στο βρέφος (η δίψα είναι η στερητική νόσος στις προηγμένες χώρες...)
Προσέχετε τι το ταΐζετε! Η παχυσαρκία είναι νόσος. Το σαβουροφάγωμα υπονομεύει τα θεμέλια της υγείας. Ενημερωθείτε για τη διατροφή, μάθετε να διαβάζετε τις ετικέτες και μάθετε το υγιεινό μαγείρεμα. Σημ: σήμερα υπάρχει και το Culinary Medicine!….
Μητρική αγκαλιά: Το μωρό μεγαλώνει στην αγκαλιά όχι ξαπλωμένο σε ένα κρεβάτι. Είναι η φυσική του θέση το πρώτο 6μηνο της ζωής και αργότερα το καταφύγιο του. Δεν θα κακομάθει! Ο άνθρωπος είναι βρέφος πολύ μικρό διάστημα…Δεν κουνάμε το μωρό σαν να είναι αντικείμενο όταν κλαίει. Προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε μαζί του, να καταλάβουμε τι μας ζητάει τι το ενοχλεί. (Babyreading). Δείξτε με κάθε τρόπο την αγάπη σας αλλά πάντα να θέτετε και όρια. Το παιδί σας θέλει κάποιον να το οδηγεί και όχι κάποιον που το ίδιο θα τον «σέρνει από τη μύτη»…
Το ντύσιμο του μωρού: Πρέπει να προστατεύει το μωρό από το κρύο και να είναι καθαρό, πρακτικό, ασφαλές και άνετο, να μην εμποδίζει την κινητικότητα του μωρού. Ένας κανόνας επιλογής είναι ότι τα μωρά κρυώνουν λίγο περισσότερο από τους ενήλικες. Όταν αρχίσουν να βαδίζουν ζεσταίνονται περισσότερο.
Aσφαλής ύπνος:
Ο WHO συνιστά να κοιμούνται τα βρέφη μόνον σε ύπτια (ανάσκελα) θέση.
Μάλιστα, αν τοποθετηθούν σε πλάγια θέση θα πρέπει να εκτείνεται το άνω άκρο, στη σύστοιχη πλευρά, έτσι ώστε να εμποδίζεται το βρέφος να γυρίσει σε πρηνή (μπρούμητα) θέση. Συμβουλεύει τους γονείς με την προτροπή: «Η πιο ασφαλής βρεφική κούνια είναι η άδεια κούνια».
Τοποθετήστε το βρέφος για να κοιμηθεί σε σταθερή επιφάνεια πάνω σε ένα σεντόνι καλά στερεωμένο στο κρεβάτι. Ποτέ μην τοποθετείτε το μωρό να κοιμηθεί σε μαξιλάρια, παπλώματα, προβιές, και άλλες μαλακές επιφάνειες. Κρατήστε μαλακά αντικείμενα, παιχνίδια, και χαλαρά σκεπάσματα μακριά από την περιοχή ύπνου του μωρού σας. Μη χρησιμοποιείτε μαξιλάρια, κουβέρτες, παπλώματα κλπ στην περιοχή ύπνο του μωρού σας, και κρατήστε μακριά από το πρόσωπο του μωρού οποιαδήποτε άλλο αντικείμενο. Απαγορεύεται η χρήση διαμορφωτών θέσης για τον ύπνο των βρεφών (σφήνες), έχουν σημειωθεί θάνατοι βρεφών με τη χρήση τους.
Μην αφήνετε να υπερθερμανθεί το μωρό σας κατά τη διάρκεια του ύπνου. Φοράτε στο μωρό σας ελαφριά ρούχα ύπνου, και διατηρείτε το δωμάτιο σε θερμοκρασία που είναι καλά ανεκτή.
Co- sleeping vs co- beding:
Το μωρό δεν πρέπει να κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι με ενήλικες ή άλλα παιδιά, αλλά μπορεί να κοιμάται στο ίδιο δωμάτιο με τους γονείς του.
Το κρεβάτι του βρέφους, ιδίως αυτού που θηλάζει, πρέπει να είναι κοντά στο κρεβάτι της μητέρας. Αν η μητέρα φέρει το βρέφος στο κρεβάτι της για να θηλάσει, όταν τελειώσει ο θηλασμός πρέπει να το τοποθετήσει στο δικό του κρεβάτι .
Θερμοκρασία δωματίου 18-22ο C.
Καθημερινή βόλτα. Είναι απαραίτητη όσο και το φαγητό του!
Καθημερινό μπάνιο και λούσιμο του μωρού ή μέρα παρ΄ημέρα.
Η καλύτερη ώρα είναι πριν το βραδινό ύπνο αλλά μπορεί να γίνεται όποτε βολεύει την οικογένεια.
Μετά από κένωση (όταν κάνει τα κακά του) το μωρό πρέπει να πλένεται κάτω από τρεχούμενο χλιαρό νερό από μπροστά προς τα πίσω για αποφυγή ουρολοιμώξεων. Δίνουμε μεγάλη έμφαση στο σωστό στέγνωμα της περιοχής ώστε να στεγνώσει πολύ καλά, διότι η υγρασία προκαλεί το σύγκαμα (παράτριμμα). Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται μωρομάντηλα (χρησιμοποιούνται για καθαρισμό μόνον όταν το μωρό βρίσκεται κάπου που δεν είναι δυνατό το πλύσιμο με νερό).
Όταν έχει ουρήσει δεν πλένουμε το βρέφος αλλά αλλάζουμε έγκαιρα την πάνα.
Η χρήση προστατευτικής κρέμας για αποφυγή συγκάματος (παρατρίμματος) δεν είναι απαραίτητη. Αν εφαρμόζονται σωστά όσα περιγράφονται πιο πάνω, μόνον μικρό ποσοστό μωρών θα τη χρειασθεί.
Μην επιτρέπετε το κάπνισμα κοντά στο μωρό. Μην καπνίζετε πριν ή μετά τη γέννηση του μωρού σας, και μην αφήνετε άλλους να καπνίζουν γύρω από το μωρό σας. Αν επιμένετε να καπνίζετε τουλάχιστον μην βλέπει το παιδί σας ότι καπνίζετε. (παλιά έλεγαν: «Ντρέπομαι να καπνίσω μπροστά στον πατέρα μου» Τώρα λέμε: «Ντρέπομαι να καπνίσω μπροστά στο παιδί μου!»).
Αν καπνίσετε στον εξωτερικό χώρο πρέπει να παραμείνετε έξω μετά το τέλος του καπνίσματος για 5 λεπτά ώστε να αποβάλλουν οι πνεύμονες τις βλαβερές ουσίες του τσιγάρου. Τα σπίτια των καπνιστών έχουν παντού (χαλιά, κουρτίνες, δάπεδο, έπιπλα) τοξικό μείγμα των 4000 ουσιών του τσιγάρου. Μην ξεχνάτε ότι και το παθητικό κάπνισμα θεωρείται νοσογόνο και θανατηφόρο.
Πλύσιμο δοντιών. Όταν ανατείλει το πρώτο δόντι αρχίζουμε τον καθαρισμό των δοντιών με γάζα ή με ειδικά υλικά. Και ο μητρικός θηλασμός τεριδονίζει τα δόντια! Εκτός από τον καθαρισμό των δοντιών, δίνουμε μετά το βραδινό γεύμα λίγο νερό να ξεπλυθεί το γάλα, διότι η μείωση της παραγωγής του σιέλου κατά την νύκτα μαζί με τα υπολείμματα γάλακτος προκαλούν τερηδόνα. Οι γονείς να θεραπεύουν την τερηδόνα των δικών τους δοντιών, διότι μεταδίδουν το νόσημα στα παιδιά τους (μέσω του streptococcus mutans).
Χρήση πιπίλας: Η πιπίλα εν είναι απαραίτητη. Παρ’ όλα αυτά αποτελεί μια αυτοανακουφιστική μέθοδο (self-comforting factor) και αν το βρέφος δείχνει ότι την έχει ανάγκη, μπορεί να του χορηγείται με μέτρο μέχρι την ηλικία των 3 ετών (υπενθύμιση: η διακοπή του μπιμπερό γίνεται μετά τον 1ο χρόνο ζωής).
Στα θηλάζοντα, χορηγείται αν την έχει ανάγκη το βρέφος, μετά τις 40 ημέρες ζωής, προς αποφυγή μπερδέματος θηλής (nipple confusion). Η μη χρήση πιπίλας σύμφωνα με μελέτες συντελεί σε υψηλά ποσοστά αποκλειστικού θηλασμού και σε μεγαλύτερο διάστημα θηλασμού.
Εμβολιάστε το! Τα εμβόλια είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα της ιατρικής. Μην στηρίζετε την υγεία του παιδιού σας στον εμβολιασμό των άλλων παιδιών.
Μεγαλόφωνη Ανάγνωση
Η Μεγαλόφωνη Ανάγνωση, δηλαδή το διάβασμα βιβλίων από τους γονείς στα παιδιά 6 μηνών – 6 ετών (αλλά και μετά...), θεωρείται σημαντική για την ανάπτυξη του λόγου των παιδιών και τον ακαδημαϊκό προσανατολισμό τους στην ενήλικο ζωή.
Οι οργανώσεις Reach out and Read (ΗΠΑ), Nati per Leggere (Stefania Manneti/Ιταλία) και πρόσφατα «Διαβάζοντας Μεγαλώνω» στην Ελλάδα, συνιστούν την μεγαλόφωνη ανάγνωση και δανειστικές βιβλιοθήκες με παιδικά βιβλία στα παιδιατρικά ιατρεία.