Αθήνα 24.09.2004
Προς το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας
Στις 23.09.2004 παρέδωσα αναφορά μου στον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σχετικά με την κατάσταση του μητρικού θηλασμού στη χώρα μας. Με παρέπεμψε σε εσάς για να γνωμοδοτήσετε:
Θέμα 1o
«Να υπάρξουν οι απαραίτητες δομές για μια εθνική καμπάνια για τον μητρικό θηλασμό»
Το δικαίωμα του βρέφους να θηλάζει τη μητέρα του καταστρατηγείται στη χώρα μας.
Ζητώ την παρέμβαση σας ώστε να επέλθουν οι απαραίτητες αλλαγές που θα προστατεύσουν το ιερό δικαίωμα του ελληνόπουλου να θηλάσει τη μητέρα του.
Σύμφωνα με τα βιβλιογραφικά δεδομένα, το βρέφος πρέπει να τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα το 1ο εξάμηνο της ζωής. Το ποσοστό των βρεφών στη χώρα μας που θηλάζουν αποκλειστικά, το πρώτο εξάμηνο της ζωής τους είναι μόνο 5%. Το αντίστοιχο ποσοστό στη Σουηδία είναι 98%. Πιστεύω ότι το γεγονός αυτό αποτελεί για τη χώρα μας ένα δείκτη κοινωνικής παθολογίας.
Το 1992, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και η Unicef πήραν πρωτοβουλία να δημιουργηθεί το «φιλικό για το βρέφος νοσοκομείο», (The Βaby Friendly Hospital Initiative), δηλαδή Νοσοκομείο και Μαιευτήριο να γίνουν χώροι φιλικοί για το θηλασμό, όπου οι μητέρες θα βοηθούνται για να μπορέσουν να θηλάσουν με επιτυχία και θα προστατεύεται το δικαίωμα του βρέφους να θηλάζει τη μητέρα του. Δυστυχώς για τη χώρα μας κανένα νοσηλευτικό ίδρυμα δεν έχει πάρει τη διάκριση αυτή (Σημ. Ακόμα και η γειτονική μας Τουρκία έχει 50 νοσηλευτικά ιδρύματα με τη διάκριση αυτή!).
Το 1995 απεστάλη σε όλους τους αρμόδιους φορείς, η οδηγία (Υ3γ/36189/ 9-10-95), του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, η οποία αναφερόταν στην εκστρατεία της ΠΟΥ και της Unicef και η οποία συνιστούσε:
7) η συνταγογράφηση ξένου γάλακτος πρέπει να συνοδεύεται από ιατρική γνωμάτευση που να εξηγεί τους λόγους που το μωρό δεν μπορεί να θηλάσει αποκλειστικά
8) απαγορεύεται η παρακαταθήκη και διαφήμιση υποκατάστατων μητρικού γάλακτος από τα μαιευτήρια.
Όπως γνωρίζουμε όλοι μας ουδέποτε ίσχυσε κάτι από τα παραπάνω.
Προ ημερών στην προσπάθεια να επικοινωνήσω με τυχόν κρατικούς φορείς που ασχολούνται με την προώθηση και προστασία του μητρικού θηλασμού, βρέθηκα προ της έκπληξης ότι ενώ τυπικά, εδώ και δύο χρόνια, η αρμόδια -στα χαρτιά- υπηρεσία ανήκει στη Δ/νση Δημόσιας Υγιεινής, τμήμα Β, ουσιαστικά όπως ενημερώθηκα, δεν υπάρχει καμία δομή που να ασχολείται με το θέμα. ΚΑΝΕΝΑ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΟ!!! (Εκτός αν θεωρούν πεπραγμένα ότι αποστέλλουν στα νοσοκομεία, ως μεσάζοντες, τα έντυπα του ΠΟΥ, τα οποία σχετίζονται με το μητρικό θηλασμό).
Σε επικοινωνία μου την επιτροπή ειδικοτήτων του Υπουργείου Υγείας, προκειμένου να κάνω εισήγηση για 5ωρο υποχρεωτικό σεμινάριο για το μητρικό θηλασμό κατά την ειδικότητα της παιδιατρικής, διαπίστωσα ότι δεν υπάρχει προαπαιτούμενη ύλη πάνω στην οποία εξετάζεται ο ειδικευόμενος παιδίατρος αλλά χρόνος άσκησης.
Σημειώνω επίσης ότι είμαστε από τις λίγες χώρες της Ευρώπης που δεν έχει στα παραϊατρικά επαγγέλματα αυτό του συμβούλου θηλασμού.
Πιστεύω ότι το θέμα του μητρικού θηλασμού είναι Εθνικό θέμα. Αφορά στην υγεία, στην νοητική ανάπτυξη και στον ψυχισμό των ελληνοπαίδων και είναι παράλληλα τεράστιο οικονομικό θέμα. Χρήζει άλλης αντιμετώπισης και βοήθειας από την Πολιτεία.
Προτείνω, σε πρώτη φάση, τη δημιουργία και στη χώρα μας μιας ανάλογης καμπάνιας με αυτή που γίνεται στις ΗΠΑ, της National Breastfeeding Awareness Campaign, και οπωσδήποτε την ενεργοποίηση της υφιστάμενης σήμερα δομής για το θηλασμό, στη Διεύθυνση Υγιεινής του Υπουργείου, η οποία θα πρέπει να έχει κατ΄ έτος κάποια πεπραγμένα.
Θέμα 2ο
«Εφαρμογή πολιτικής κοινωνικού μάρκετινγκ»
Νομίζω ότι θα πρέπει να ενεργοποιηθούν οι μηχανισμοί προαγωγής της υγείας και με τη χρήση τεχνικών κοινωνικού μάρκετινγκ. Το κοινωνικού μάρκετινγκ (social marketing, διεθνώς) από το 1971 έχει αποδώσει καρπούς στον τομέα της πρόληψης, της βελτίωσης της υγείας και της εκπαίδευσης μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων στο εξωτερικό. Πρέπει να υπάρξει κάποια στοιχειώδης δομή και στη χώρα μας ως προς αυτήν την κατεύθυνση. Θέματα όπως ο θηλασμός, η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η ορθολογική χρήση αντιβιοτικών, η αντισύλληψη, τα ναρκωτικά, η υιοθέτηση καινούργιων θεραπευτικών μεθόδων (πχ αντιβίωση για το έλκος στομάχου, ηλεκτρολυτικά διαλύματα για την αντιμετώπιση της διάρροιας) χρειάζονται προώθηση με μοντέρνες τεχνικές του κοινωνικού μάρκετινγκ.
Ελπίζω η γνωμοδότηση σας να γίνει σε εύθετο χρόνο και να συμβάλλει στο να βελτιωθούν οι απαράδεκτες συνθήκες που επικρατούν, όσον αφορά το θηλασμό στα μαιευτήρια, τα κρατικά νοσηλευτικά ιδρύματα και το επίπεδο εκπαίδευσης και πρακτικής των παιδιάτρων, μαιών και νοσηλευτών.
Είμαι στη διάθεση σας για κάθε τυχόν βοήθεια.
Με τιμή
Μαρία-Αδαμαντία Μαλλιαρού Αθήνα 24.09.2004