Είναι μια κληρονομική αναιμία που τη συναντάμε σε λαούς κυρίως της Μεσογείου.
Όταν λέμε κληρονομική, σημαίνει ότι ο πατέρας και η μητέρα «φέρουν» τη νόσο (προσέξτε τον όρο «φέρουν», δηλαδή κουβαλάνε την νόσο στα χρωμοσώματα τους) χωρίς οι ίδιοι να είναι άρρωστοι. Για να γεννηθεί ένα παιδί άρρωστο από αυτή την αναιμία πρέπει και οι δ υ ο γονείς να έχουν το στίγμα (δηλαδή να φέρουν την αρρώστια στα χρωμοσώματα τους, να είναι φορείς μεσογειακής αναιμίας). Ένας στους 8 έλληνες είναι φορέας μεσογειακής αναιμίας. Σε ορισμένες μάλιστα περιοχές της Ελλάδας (όπως πχ στη Θεσσαλία) οι φορείς φτάνουν το 30 % του πληθυσμού. Αν έχει το στίγμα μόνον ο ένας γονιός, δεν υπάρχει πρόβλημα για το παιδί, απλώς υπάρχει κατά 50% η πιθανότητα να έχει και αυτό το στίγμα, να είναι δηλαδή φορέας της νόσου.
Στα παιδιά που πάσχουν από μεσογειακή αναιμία (όχι σε αυτά που είναι φορείς μεσογειακής αναιμίας), τα ερυθρά αιμοσφαίρια καταστρέφονται γρηγορότερα απ' ό,τι στους φυσιολογικούς ανθρώπους. Έτσι το παιδί έχει έντονη αναιμία, συχνά από τους πρώτους μήνες της ζωής του. Για να επιβιώσει, χρειάζε¬ται να μεταγγίζεται περίπου κάθε είκοσι μέρες. Από τη συνεχή καταστροφή του αίματος ελευθερώνεται σίδηρος, που κατακάθεται στους ιστούς και έτσι καταστρέφεται η καρδιά, το συκώτι, τα νεφρά, οι αδένες. Την καθίζηση αυτή του σιδήρου η σύγχρονη Ιατρική προσπαθεί να την αντιμετωπίσει με την αποσιδήρωση. Το παιδί, δηλαδή, υποβάλλεται καθημερινά σε υποδόρια έγχυση μιας ειδικής ουσίας που δεσμεύει το σίδηρο. Έτσι, σήμερα, τα άτομα που πάσχουν από μεσογειακή αναιμία έχουν καλύτερες προοπτικές για επιβίωση και ποιότητα ζωής.
Υπάρχει πρόληψη της μεσογειακής αναιμίας.
Με μια απλή εξέταση των γονιών, μπορεί να διαπιστωθεί αν είναι φορείς της μεσογειακής αναιμίας. Αν διαπιστωθεί ότι και οι δύο γονείς είναι φορείς, ο κίνδυνος να αποκτή¬σουν παιδί που πάσχει από μεσογειακή αναιμία είναι μεγάλος Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις που πρέπει να γίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και με τις οποίες διαπιστώνεται αν το έμβρυο πάσχει από μεσογειακή αναιμία ή είναι φυσιολογικό. Οι εξετάσεις αυτές έχουν πιο ασφαλή αποτελέσματα όταν έχει προηγηθεί έλεγχος των γονέων πριν την εγκυμοσύνη.
Κάθε έλληνας στην αναπαραγωγική ηλικία πρέπει να γνωρίζει αν είναι φορέας ή όχι της μεσογειακής αναιμίας.