Υγιής γήρανση
Ο όρος υγιής γήρανση αναφέρεται στη διαδικασία κατά την οποία οι άνθρωποι μεγαλώνουν διατηρώντας όσο το δυνατόν καλύτερη σωματική υγεία, ψυχική ευεξία, ανεξαρτησία και ποιότητα ζωής.
Δεν σημαίνει απλώς απουσία ασθένειας, αλλά μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που βοηθά το άτομο να ζήσει μια ενεργή, ικανοποιητική και ανεξάρτητη ζωή για όσο, το δυνατόν περισσότερο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ορίζει την υγιή γήρανση, ως «τη διαδικασία ανάπτυξης και διατήρησης της λειτουργικής ικανότητας που επιτρέπει την ευημερία στην τρίτη ηλικία».
Όταν ο γιατρός προσεγγίζει τα άτομα δεν πρέπει να θεραπεύει απλώς τις ασθένειες τους αλλά να τα εκπαιδεύει στο πως θα έχουν μια υγιή γήρανση.
Το υγιές γήρας χτίζεται από την παιδική ηλικία αλλά ποτέ δεν είναι αργά για να βελτιώσουμε τις συνήθειες μας, οι οποίες στη συνέχεια, θα βελτιώσουν την υγεία μας.
Κύριοι πυλώνες υγιούς γήρανσης:
1.Όχι κάπνισμα, ναρκωτικές ουσίες, περιορισμένο αλκοόλ.
2.Ισορροπημένη διατροφή και ενυδάτωση: Ο τρόπος διατροφής φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο. Όμως παρ΄ ότι γίνονται εκτεταμένες μελέτες που αφορούν την υγεία και τη διατροφή, φαίνεται ότι δεν ταιριάζουν σε όλους, όλα τα καλά μοντέλα διατροφής («No One-Size-Fits-All Approach»).
Η μεσογειακή διατροφή, δηλαδή μια δίαιτα, η οποία ελαχιστοποιεί τα ζωικά προϊόντα και τα επεξεργασμένα τρόφιμα και δίνει έμφαση στα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και τα υγιή λίπη, αναδείχθηκε ως ένα από τα κορυφαία διατροφικά πρότυπα που σχετίζονται με την υγιή γήρανση.
΄Ολοι οι ερευνητές αποδέχονται ότι πρέπει να αποφεύγονται, τα επεξεργασμένα τρόφιμα, τα ζωικά λίπη, το κόκκινο κρέας, οι μαργαρίνες, η ζάχαρη, το πολύ αλάτι, το αλκοόλ, η μεγάλη πρόσληψη θερμίδων.
Καθώς μεγαλώνουμε, οι ανάγκες μας σε πρωτεΐνη αυξάνονται. Πρέπει να δίνουμε έμφαση στη ικανοποιητική πρόσληψη φυσικής πρωτεΐνης (αυγό, ψάρι, γιαούρτι, όσπρια, μικρές ποσότητες κρέατος).
Η πρόληψη και θεραπεία της σαρκοπενίας, δηλαδή της ελάττωσης με την πάροδο του χρόνο της μυϊκής μάζας, είναι σημαντική. Με την πάροδο της ηλικίας, περίπου 8% της μυϊκής μάζας του ατόμου χάνεται ανά δεκαετία, έως την ηλικία των 70 ετών. Στη συνέχεια, η απώλεια της μυϊκής μάζας αυξάνεται και κυμαίνεται από 13 έως 24% ανά δεκαετία.
Το μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο έχει άμεση σχέση με το είδος της διατροφής μας, επηρεάζει πολύ την υγεία μας.
Η διαταραχή του οικοσυστήματος του μικροβιώματος (δυσβίωση), συνδέεται πλέον με την εμφάνιση σοβαρών ασθενειών, όπως η αλλεργία, η παχυσαρκία, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, ο σακχαρώδη διαβήτη 2.
Επίσης το μικροβίωμα αλληλοεπιδρά με τον εγκέφαλο, μέσω διαφόρων μηχανισμών (brain-gut-axis).
Η δυσβίωση μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση φλεγμονωδών σημάτων και κυττάρων που μπορούν να επιδεινώσουν ή να προκαλέσουν την εμφάνιση νευροεκφυλιστικών και ψυχικών παθήσεων.
Η έρευνα σήμερα περιλαμβάνει και το μικροβίωμα, για την πρόληψη και θεραπεία των νευροεκφυλιστικών παθήσεων.
3.Φυσική δραστηριότητα: Χειρωνακτική εργασία, τακτική άσκηση με αντιστάσεις, περπάτημα, κολύμβηση, γιόγκα,. Οτιδήποτε θα προάγει την διατήρηση ενός ισχυρού μυϊκού συστήματος, θα τονώσει την ευλυγισία και την καρδιοαναπνευστική λειτουργία.
4. Διαχείριση του στρες με ειδικές τεχνικές (διαλογισμός, κοιλιακή αναπνοή, προσευχή). Διατήρηση κοινωνικών επαφών, νοητικές δραστηριότητες (π.χ. διάβασμα, παιχνίδια λογικής, σταυρόλεξα, εκμάθηση νέων δραστηριοτήτων), συμμετοχή σε ομάδες, εθελοντισμός, αναζήτηση υποστήριξης σε περίπτωση κατάθλιψης ή μοναξιάς.
5.Επαρκής ύπνος. Ο ύπνος μαζί με την σταθερή ρουτίνα των βασικών λειτουργιών της ημέρας (ώρα φαγητού και άσκησης) ρυθμίζει τον κιρκάδιο ρυθμό και άρα όλη τη λειτουργία του οργανισμού, μέσω των ορμονών.
6.Πρόληψη και φροντίδα υγείας: Τακτικοί ιατρικοί έλεγχοι, εμβολιασμοί, διαχείριση χρόνιων νοσημάτων, αποφυγή πολυφαρμακίας.